Hình thành vào nửa cuối thế kỷ 18 và phát triển rực rỡ vào thời kỳ sau đó. Do biến động của lịch sử, tư tưởng trung quân ái quốc dần dần thay đổi theo những số phận và con đường khác nhau dẫn đến khuynh hướng sáng tác cũng không còn tìm được tiếng nói chung và cuối cùng là sự tan rã của Văn phái Hồng Sơn.

Văn phái Hồng Sơn đã đặt tầm ảnh hưởng lớn đến diện mạo văn học nước nhà. Đưa thơ Nôm lên đỉnh cao của nền văn học Việt. Không chỉ có giá trị về mặt văn học nó còn truyền tải tính nhân sinh quan và vẻ đẹp tâm hồn vào cuộc sống mang đậm cốt cách của người dân Hà Tĩnh. Văn phái Hồng Sơn góp phần lớn trong việc khẳng định giá trị văn hoá của Hà Tĩnh trong tiến trình phát triển của lịch sử Văn học.